سوپاپ خودرو چیست و چه عملکردی دارد؟

موتور خودرو مهم ترین جزء خودرو است و تولید کننده نیروی محرک وسیله نقلیه می باشد. قطعات متعددی در موتور برای حرکت خودرو وجود دارند که به شکل منظمی با هم کار می کنند. قطعات مهمی در عملکرد موتور وجود دارند. سوپاپ خودرو از جمله قطعاتی است که نقش مهم و کاربردی در عملکرد خودرو دارد.

سوپاپ خودرو چیست؟

نقص سوپاپ در هر خودرویی می تواند آسیب به دیگر قطعات را به همراه داشته باشد یا بازدهی موتور را کاهش دهد. سوپاپ یک لغت فرانسوی است و به معنی دریچه می باشد. در واقع این قطعه در پمپ های آب و موتورهای احتراق داخلی به کار می رود. هر قطعه ای که برای کنترل ورود و خروج سیالی مثل هوا و... استفاده شود، سوپاپ نام دارد. این توصیف نشان می دهد که سوپاپ مختص خودرو نیست، همچنین ممکن است برای قسمت هایی به غیر از موتور هم استفاده شود.

طرز کار سوپاپ ماشین در پراید، تیبا، ساینا، شاهین و کوییک

سوپاپ خودرو برای کنترل ورودی یا خروج هوا استفاده می شود و روی سرسیلندر می باشد، البته نوع موتور خودرو می تواند تغییراتی جزئی در ظاهر سوپاپ به همراه داشته باشد، به عنوان مثل سوپاپ شاهین با کوییک از نظر ظاهری متفاوت است. شکل ظاهری این قطعه مثل یک قارچ است. این قطعه، هوای ورودی برای احتراق و خارج شدن دود از دریچه های سرسیلندر را کنترل می کند. همان طور که می دانید هوا برای انجام احتراق ضرورت دارد. دود نیز نتیجه احتراق در موتور است و باید از موتور خارج شود، چون در غیر این صورت موتور نمی تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

انجام عملیات مربوط به احتراق، به فضای بسته و کاملاً ایزوله نیاز دارد. سوپاپ خودرو با استفاده از واشر سرسیلندر و سرسیلندر این امکان را به وجود می آورد. سوپاپ کاری می کند که دریچه های سیلندر به موقع باز و بسته شوند.

• سوپاپ خودرو از نظر تحمل در برابر حرارت در وضعیت مناسبی قرار دارد، ضمن اینکه این قطعه شرایط برای انتقال حرارت به بدنه سیلندر را نیز فراهم می کند.
• ضریب حرارتی بالای این قطعه باعث می شود از خوردگی یا سوختگی خود و دیگر قطعات جلوگیری کند.
• سوپاپ خودرو مقاومت بالایی در مقابل ضربه و فشار دارد و به آسانی دچار ساییدگی نمی شود.

علائم خرابی سوپاپ خودرو

سوپاپ خودرو می تواند دچار خرابی سیت یا شکستن ساقه شود. در مواردی نیز ممکن است عیب خودرو مربوط به نقص گاید باشد. در این حالت، صدای خشک کردن موتور یا چلق چلق تولید می شود. در برخی از موارد نیز بروز نقص در سوپاپ، باعث کم شدن بازدهی موتور می شود.

• اگر نسبت هوا و سوخت تنظیم نباشد، احتمال سوختن سوپاپ خودرو وجود دارد.
• پاره شدن تسمه تایم نیز می تواند باعث کج شدن سوپاپ خودرو شود. این مسئله نیز عملکرد خودرو را دچار اشکال می کند.
• خرابی سیستم خنک کننده می تواند باعث داغ شدن بیش از حد سیلندر شود. در چنین حالتی، سیت سوپاپ با حرارت بالایی که دریافت می کند، احتمال دارد از جایگاه خود بیرون بیاید. این اتفاق نیز به معنای خراب شدن سوپاپ می باشد.
• صدای خشک کار کردن موتور می تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما در برخی از مواقع خرابی گاید سوپاپ باعث این موضوع می شود.
• گاید سوپاپ خودرو کمتر دچار خرابی می شود. با این وجود، عواملی مثل جنس بی کیفیت، خراب شدن سوپاپ یا بیش از اندازه کار کردن موتور خودرو می تواند باعث خراب شدن گاید شود.

ساختمان سوپاپ

ساختار ظاهری سوپاپ خودرو شبیه به یک قارچ است. این ساختار برای تمامی موتورها با کمی تفاوت ثابت می باشد. سوپاپ یک کلاهک قارچی و یک ساقه دارد.

• سر سوپاپ: ناحیه برخورد سوپاپ با اسبک را به عنوان سر سوپاپ می شناسند.
• ساق سوپاپ: به حالت کشیده و بلند است که در واقع در ناحیه گیت قرار می گیرد.
• خار نگهدارنده: پایین تر از سر سوپاپ و در قسمت پایین ساقه می توان خار نگهدارنده را مشاهده کرد که در واقع این قسمت محل اتصال فنرهای سوپاپ می باشد.
• مخروطی: مخروطی سوپاپ را با نام دامنه نیز می شناسند. این قسمت به ناحیه اتصال نشیمنگاه به ساقه اشاره دارد.
• نشیمنگاه: این ناحیه با نام سوپاپ خودرو نیز معرفی می شود. این نشیمنگاه سر پهن سوپاپ را شامل می شود. این قطعه سوپاپ، حلقه هایی از جنس چدن سانتریفیوژ دارند، همچنین ممکن است با آلیاژ مقاوم به ساییدگی تولید شده باشند.
• لبه مورب سوپاپ نشیمنگاه سوپاپ را با نام وجه می شناسند. زاویه این وجه با توجه به ساختار و نوع موتور متفاوت است.